Na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy Powiatowe Centrum Kullturalno – Rekreacyjne we Włoszczowie realizowało projekt pn. „W kręgu legend świętokrzyskich” w ramach programu Kultura Dostępna. Wszystkie działania, jakie udało się zorganizować, były dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Założeniem projektu było pogłębienie wiedzy o województwie świętokrzyskim przy wykorzystaniu legend związanych z tym regionem. Organizatorzy postawili sobie także za cel stworzenie mieszkańcom powiatu włoszczowskiego warunków do tego, aby mogli oni odwiedzić takie miejsca jak muzea czy teatr.

Pierwszym elementem realizacji projektu było spotkanie z regionalistą. Zostało ono zorganizowane 18 maja 2022 r. w siedzibie PCK-R we Włoszczowie, a udział w nim wzięli zarówno dorośli jak i dzieci, a także osoby ze szczególnymi potrzebami. Michał Piorun, znawca regionu, przedstawił najbardziej znane i charakterystyczne dla regionu świętokrzyskiego legendy, opowieści i tradycje. Był to przedsmak pozostałych zaplanowanych wydarzeń, zachęta do tego, aby śledzić dalsze zadania i uczestniczyć w kolejnych spotkaniach oraz wyjazdach.

W niedzielę 5 czerwca grupa uczniów i opiekunów udała się na wycieczkę szlakiem legend świętokrzyskich. Punktualnie o 8.00 wszystkie miejsca w autokarze były już zajęte, nikt nie zaryzykował spóźnieniem. Kto chciałby przegapić takie atrakcje? A było ich całkiem sporo. Program rozpoczął się pod koroną Dęba Bartka, gdzie przewodnik opowiedział o legendzie związanej ze skarbem ukrytym we wnętrzu drzewa przez Jana III Sobieskiego. Kolejnym punktem wycieczki była Kadzielnia i legenda o diable mieszkającym w jednej z jaskiń znajdujących się w skale. Spod amfiteatru grupa podążyła urokliwymi uliczkami Kielc do Teatru Lalki i Aktora „KUBUŚ” na spektakl pt. „Legendy ziemi świętokrzyskiej”. Przedstawienie w przezabawny sposób opowiadało o kilku najbardziej znanych legendach świętokrzyskich i zainspirowało przewodnika, aby zabrać grupę do kościółka świętego Karola Boromeusza. Znajduje się on na wzgórzu Karczówka, o którym opowiada legenda o górniku Hilarym Mali. Ostatnim punktem wyjazdu był Zamek Królewski w Chęcinach, który jest miejscem akcji dla legendy o skarbach królowej Bony i legendy o kaczce.

Celem następnego wyjazdu, który miał miejsce 4 lipca, było serce Gór Świętokrzyskich, czyli Łysogóry, a jego uczestnikami byli podopieczni włoszczowskich domów pomocy społecznej. Pierwszym przystankiem była Perzowa Góra z kapliczką św. Rozalii, gdzie przewodnik opowiedział legendę o pasterzu nazwiskiem Perz i białej pani. Następnym etapem wycieczki był Świętokrzyski Park Narodowy a w nim: Gołoborze, Muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz bazylika na Świętym Krzyżu. Opowieści w czasie tej wędrówki były naszpikowane legendami. Te miejsca mają ich bez liku: legenda o sabacie czarownic na Łysej Górze, o siostrach z łysickiego pałacu, o zbójach Kaku i Madeju, no i oczywiście o Emeryku i klasztorze z relikwiami świętego drzewa.

Ostatni wyjazd, który odbył się 20 sierpnia, był dedykowany seniorom z terenu naszego powiatu a jego celem był Sandomierz. Wizyta w tym królewskim mieście z ciekawą architekturą i bogatą historią okazała się nie lada atrakcją. Wycieczkowicze zwiedzali Sandomierz tropem najbardziej znanych legend i opowieści. Na liście obowiązkowych sandomierskich legend znalazła się legenda o lipach św. Jacka opowiedziana pod kościołem św. Jakuba, legenda o Halinie Krępiance, o rękawiczkach królowej Jadwigi czy o Henryku Sandomierskim. Ponadto uczestnicy wyjazdu dowiedzieli się podczas spaceru wąwozem św. Jadwigi, dlaczego został on nazwany imieniem właśnie tej władczyni. Na trasie wycieczki nie mogło też zabraknąć sandomierskiego rynku, muzeum podziemnego, ucha igielnego czy rejsu statkiem po Wiśle.

2 września zostało zorganizowane ostatnie spotkanie w ramach projektu, Był to wieczorny spacer po Włoszczowie, który rozpoczął się zbiórką na rynku. To wydarzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem mieszkańców, którzy jak widać, chcą się dowiedzieć jak najwięcej o swoim mieście. Grupa zwiedziła przykościelne muzeum i poznała okoliczności powstania włoszczowskiego sanktuarium. Spod kościoła wycieczka przeniosła się na kopiec św. Jana Nepomucena, a tam przewodnik opowiedział o tym, skąd pochodzi nazwa naszego miasta i gdzie kryje się legendarny skarb. Kolejnym przystankiem było włoszczowskie Podzamcze związane z rodzinami Szafrańców i Niemojewskich. Spotkanie zakończyło się przy wspólnym ognisku i ciepłej herbacie.

Równocześnie z powyższymi wydarzeniami trwał konkurs plastyczny, który został ogłoszony w maju. Był on kierowany do dzieci i dzięki współpracy ze  szkołami podstawowymi, udział w nim mogli wziąć uczniowie z całego terenu powiatu włoszczowskiego. Wpłynęło kilkadziesiąt prac w różnym formacie i wykonanych różnymi technikami. Komisja konkursowa wyłoniła trzech laureatów i przyznała trzy wyróżnienia, a nagrody zostały rozdane przy ognisku po wieczornym spacerze.

W czasie trwania całego projektu zbierano dokumentację fotograficzną, dzięki której możliwe było stworzenie wirtualnej wystawy będącej podsumowaniem całego projektu i którą można obejrzeć na stronie internetowej Powiatowego Centrum Kulturalno – Rekreacyjnego we Włoszczowie.

Bardzo budujący jest fakt, że można pozyskać środki finansowe na to, aby umożliwić mieszkańcom takich małych miast jak Włoszczowa i ich okolic dostęp do udziału w wydarzeniach kulturalnych czy wycieczkach kulturoznawczych. Dyrektor oraz pracownicy PCK-R już zapowiedzieli chęć przystąpienia do kolejnej edycji programu Kultura Dostępna.